Een interessante vraag  ‘hoeveel kost een conflict?’. Een vraag die ogenschijnlijk eenvoudig te beantwoorden is : de kosten van advocaten, of een bemiddelaar. Eventueel te vermeerderen met de kosten van een notaris en gerechtskosten. Althans, zo zou men op het eerste zicht denken. Dit is evenwel slechts het topje van de ijsberg. Dat is wat we vrij snel kunnen becijferen en inschatten. De directe kosten van een conflict, dat wat we zien boven de zeespiegel. Daaronder zit evenwel een gigantische ijsberg, beginnende met productiviteitskosten en continuiteïtkosten.  En -last but not least – de emotionele kosten van een conflict. Laat ons even nader bekijken wat de kosten van een conflict zijn en hoe bemiddeling kan helpen.

Directe kosten

Wanneer een conflict via de ‘klassieke’ gerechtelijke weg wordt beslecht, kunnen deze kosten algauw ontaarden. Langdurige procedures kunnen hoge advocatenkosten met zich meebrengen. In vele gevallen overstijgen de totale gerechts- en juridische ‘directe kosten’  de effectieve waarde van ‘waar het nu eigenlijk om draait’. In bepaalde familiale geschillen, zoals (v)echtscheidingen, gebeurt het zelfs dat mensen voor zichzelf een financiële put graven. Het doel is immers ‘hun gelijk’ te kunnen verkrijgen voor de rechtbank. Heel jammer, want de essentie, namelijk tot een goede oplossing komen, is ver zoek.

Productiviteitskosten

Wanneer mensen gericht zijn op het ‘corrigeren’ van het verleden, kunnen ze in het heden niet de waarde en creativiteit realiseren dat ze wel zouden kunnen zonder het conflict. Er zijn twee aspecten van deze kosten : ten eerste het directe verlies. Dat is de waarde van de tijd besteedt aan het conflict, wat de persoon zou verdient hebben maar nu niet verdient omdat hij of zij die tijd nu gebruikt om uit het conflict te geraken. Wat zeker het geval is voor personen die op zelfstandige basis werken.   Ten tweede is er de ‘opportuniteitkost’. Hiermee wordt bedoeld :  wat had kunnen gedaan worden mocht de persoon zijn energie kunnen richten op creatie. Op positieve en opbouwende zaken. Er is dus eigenlijk een ‘dubbel’ verlies.

Continuiteitskosten

Het blijven vastzitten in het verleden beschadigt relaties, die vaak abrupt of in vijandschap eindigen. Zowel in de persoonlijke sfeer als in professionele aangelegenheden is dit telkens opnieuw een ‘verlies’. Het opstarten van nieuwe contacten en samenwerkingsverbanden vergt veel tijd en energie. En dan hebben we het nog niet over reputatieschade.

Emotionele kosten

Dit is mogelijk dé grootste kostenpost van conflicten. Een gevecht met een echtgenoot, partner, buur, vriend, zakenrelatie, baas of collega : het laat een mens niet los. Zoals Glasl het formuleert in zijn boek ‘Help ! Conflicten’ : ‘heb ik een conflict of heeft het conflict mij?’ De emoties van boosheid, angst en schuld houden je in hun greep. Ze vergen dermate veel energie dat het normale functioneren wordt aangetast. Je bent volledig opgeslorpt door wraak en de obsessie om de dader te straffen. Heel veel energie wordt opgevreten door woede, naast het verlies dat je al hebt geleden door het conflict zelf. Al deze verloren tijd en energie kan nooit worden teruggewonnen.  En dat is misschien wel het allergrootste verlies, en dus de grootste kost van een conflict.

Bemiddeling is heel vaak de betere manier om conflicten op te lossen.  Ten eerste is deze methode vaak effectiever, want de meeste directe kosten van de bemiddeling (1) worden gedeeld. Daarenboven is deze aanpak ook sneller, wat je hangt minder af van gerechtelijke procedures en tijdslijnen. En dat komt de productiviteitskosten ten goede (2). Via bemiddeling wordt ook op het relationele niveau gewerkt, zodat dit de continuiteitskosten (3) kan beperken. Er komt opnieuw verbinding tot stand. Via dialoog komt met samen tot oplossingen. Er wordt op een respectvolle en opbouwende manier samengewerkt. De focus ligt op de toekomst, niet op het verleden. Tijdens het bemiddelingsproces kunnen noden en belangen worden verwoord, er wordt geluisterd en erkenning gegeven. Daardoor wordt herstel mogelijk. De emotionele kosten (4 ) smelten weg, gemoedsrust en levenskracht neemt terug de overhand.