Voor het aanpakken van conflicten tussen vennoten, bestuurders of aandeelhouders van een onderneming of organisatie, is de keuze voor bemiddeling heel vaak de beste weg.
Hoe werkt bemiddeling bij conflicten tussen vennoten?
Bemiddeling is een wettelijk en gestructureerd proces waarbij de bemiddelaar een onderhandelingstraject begeleidt. De partijen gaan samen met de bemiddelaar rond de tafel zitten. De bemiddelaar luistert afwisselend naar beide partijen. Ze stelt vragen en zorgt ervoor dat de cliënten ‘gehoord’ worden in hun noden en belangen.
Door middel van communicatie- en interventietechnieken ondersteunt de bemiddelaar de partijen om empathisch naar elkaar te luisteren zodat een verbinding tot stand komt. Door in dialoog te gaan komt het debat op gang en kunnen ze samen zoeken naar oplossingen. Belangrijk is dat de bemiddelde akkoorden door alle betrokken partijen worden gedragen. En tevens haalbaar en uitvoerbaar zijn. Bij De Ronde Tafel spreken wij over een G.O.E.D. bemiddelingsakkoord.
Wie er voor kiest, kan zich tijdens de bemiddeling laten bijstaan door een juridisch raadsman of expert van wie de aanwezigheid relevant kan zijn voor het uitwerken van overeenkomst. Belangrijk is dat elkeen die aan het bemiddelingstraject deelneemt, volledig of gedeeltelijk, zich via het bemiddelingsprotocol verbindt tot de vertrouwelijkheidsclausule.
Met de nieuwe bemiddelingswet die in voege is getreden op 12 juli 2018 wordt bemiddeling uitgebreid : naast de ‘niet-vermogensrechtelijke geschillen is nu ook bemiddeling bij vermogensrechtelijke conflicten mogelijk.
Hoe vertrouwelijk is bemiddeling?
Eigen aan bemiddeling is het vertrouwelijk karakter. Gegevens uitgewisseld tijdens de bemiddelingsprocedure zijn strikt vertrouwelijk. Deze informatie kan men niet gebruiken buiten het bemiddelingskader om. Zo ook niet voor een rechtbank of voor de pers, bijvoorbeeld. De vertrouwelijkheid is ook belangrijk om bijvoorbeeld precedenten te vermijden. Het vertrouwelijk karakter van bemiddeling schept een veilig klimaat. Dat bevordert een sereen en constructief debat.
Indien nodig, kan de bemiddelaar afzonderlijke gesprekken met de betrokken partijen inlassen, in het jargon ‘caucus’ genoemd. Ook deze gesprekken zijn en blijven vertrouwelijk van aard. Bij hoge conflictueuze situaties kan de bemiddelaar door caucussen vaak een doorbraak bewerkstelligen.
Hoe vrijwillig is bemiddeling?
Buitengerechtelijke bemiddeling is vrijwillig. Iemand kan uitgenodigd worden, doch niemand kan verplicht worden aan een bemiddelingsproces deel te nemen. De vennoten kiezen er zelf voor om deel te nemen. Ervaring toont dat willen meewerken aan bemiddeling de kans op succes aanzienlijk verhoogt.
Als de vennoten, of één ervan, geen meerwaarde meer ervaart in de bemiddeling, kan men ermee te stoppen. Ook de bemiddelaar kan, indien deze merkt dat er geen vooruitgang mogelijk is, beslissen om de procedure vroegtijdig te beëindigen.
Wat zijn de voordelen van bemiddeling bij conflicten tussen vennoten?
De voordelen van bemiddeling bij onenigheid tussen vennoten zijn talrijk en hoeven geen krans:
- Het oplossen van het conflict verloopt sneller, op eigen temp. Men hangt niet af van de tijdslijnen van een gerechtsprocedure.
- De gezamenlijk uitgewerkte oplossing is duurzamer. De partijen zoeken immers samen zelf naar een constructieve oplossing, met kennis van zaken. De partijen ‘dragen’ het bereikte akkoord, wat de kans op naleving en het uitblijven van nieuwe conflicten na bemiddeling veel groter maakt.
- De oplossingsmogelijkheden zijn nagenoeg onbeperkt : de vennoten hebben de vrijheid ruimer te denken en andere elementen uit hun samenwerking mee te nemen bij het uitwerken van opties en mogelijke oplossingen. Het creatieve proces vergroot de kansen om tot een gezamenlijke oplossing te komen.
- Bovendien is bemiddeling stukken goedkoper dan met een advocaat en/of via de rechtbank . Een recente studie (Bemiddelingsbarometer 2016) toont aan dat een bemiddeling gemiddeld slechts één zevende van de prijs van een gerechtelijke procedure kost. De kosten van bemiddeling worden gedeeld tussen de partijen. Er is geen verliezende partij, zoals bij een gerechtelijke procedure waar alle kosten inclusief een forfaitair bepaald ereloon van de advocaat van de winnende partij moet worden betaald. Bedrijven hoeven dan ook bijvoorbeeld geen jarenlange provisies aan te houden, in afwachting van het rechterlijke vonnis.
Het belang van goede zakelijke relaties.
Naast tijd en kosten biedt bemiddeling ook de kans om beschadigde relaties te herstellen. Een minder ‘meetbaar’ doch niet minder belangrijk voordeel. Verzuurde, gebroken samenwerkingsverbanden bezorgen mensen heel veel stress, ook in professionele context. Opgeloste conflicten en verbeterde relaties brengen rust. Er is weer positieve energie.
Wanneer het bemiddelingsakkoord uitgewerkt is door een erkend bemiddelaar kan dit vrij snel door de rechtbank worden gehomologeerd. Een gehomologeerd akkoord heeft de uitvoeringskracht van een vonnis. Daardoor kan bij niet naleving een gerechtsdeurwaarder de uitvoering afdwingen.
Wanneer kan een bemiddeling bij conflicten tussen vennoten starten?
Zelfs als een zaak reeds voor de rechtbank is gebracht, blijft het opstarten van een bemiddeling nog mogelijk. Met de nieuwe wet in voege, zal de rechter de partijen vaker aanmoedigen om voor bemiddeling te kiezen om het conflict op te lossen.
Meer en meer zijn bemiddelingsclausules opgenomen in contracten. Men spreekt over ‘duurzaam contracteren’.
Ook verzekeringsmaatschappijen voorzien steeds vaker bemiddeling in hun rechtsbijstand.
De keuze van de bemiddelaar gebeurt in onderling overleg tussen de betrokkenen. In geval van gerechtelijke bemiddeling duidt de rechter een erkend bemiddelaar aan.
Wat is de kostprijs van een bemiddeling bij zakelijke conflicten?
Bij aanvang van de bemiddeling wordt de kostprijs duidelijk aangegeven door de bemiddelaar en in het bemiddelingsprotocol opgenomen. De kosten worden evenredig door alle betrokken partijen verdeeld, tenzij zij onderling zelf anders overeenkomen.
Kiezen voor bemiddeling of de rechtbank?
Bij zakelijke conflicten is een gerechtelijke procedure vaak de meest voor de hand liggende uitweg. U kiest een advocaat die u bijstaat om uw conflict voor de rechtbank te beslechten. Afhankelijk van het soort zaak en van de werklast van de rechtbank, kan het evenwel maanden duren alvorens de zaak voorkomt. Als daarbij één van de partijen in hoger beroep gaat, komt daar nog zoveel extra tijd bovenop. De rechter oordeelt op louter juridische basis, waarbij uiteindelijk één partij ‘wint’ en de andere ‘verliest’. Er is geen enkele betrokkenheid of inspraak bij de beslissing van de rechter en de uiteindelijke inhoud van het vonnis. Als ‘verliezer’ voelt men zich onrechtmatig behandeld. En vaak is ook de ‘winnaar’ niet volledig tevreden. De relaties zijn gebroken. In zakelijke context betekent dit vaak economisch verlies en reputatieschade.
Kiezen voor arbitrage
Kiezen voor arbitrage is een andere optie. Arbitrage is een privé procedure die in grote lijnen verloopt als een gerechtelijke procedure. De partijen dienen eigen rechters te kiezen en te betalen. De arbiter of scheidsrechter, of het college van scheidsrechters, beslist. Als betrokkene heeft u ook hier geen zeggenschap over de inhoud van de beslissing. Tegen de scheidsrechterlijke beslissing bestaat geen beroep. Een voordeel van arbitrage is het vertrouwelijke karakter van de uitkomst, net zoals bij bemiddeling.
Kiezen voor bemiddeling
Bij bemiddeling is er, naast het vertrouwelijke element, het belangrijke voordeel dat de betrokkenen zelf meewerken aan de ‘inhoudelijke’ oplossing van het probleem. De uitkomst, een akkoord door iedereen gedragen, helpt de relatie te herstellen. En dat kan de zakelijke samenwerking in de toekomst ten goede komen.
Wenst u meer informatie over de mogelijkheden van bemiddeling voor uw conflict? Neem vrijblijvend contact op met De Ronde Tafel Bemiddelingskantoor. Hilde Celeste De Jonge staat u graag te woord.