We kennen ze allemaal: moeilijke mensen, die competitie lijken te verkiezen boven samenwerking. Moeilijke mensen die ervan houden te blokkeren in plaats van problemen oplossen. Wanneer we te maken hebben met een tegenpartij die niet écht wil meewerken om een conflict op te lossen, zijn we geneigd deze af te schrijven als moeilijk of irrationeel. Doch voordat je wegloopt van de tafel of een toegeving doet waarvan je weet dat je er later spijt van zal hebben, kan je beter op zoek gaan naar de mogelijke motivaties die schuilgaan achter het onhebbelijk gedrag van uw tegenpartij. Een erkend bemiddelaar inschakelen kan hierbij zeker helpen.

Om te beginnen is het raadzaam de tijd te nemen. Als we onder tijdsdruk staan, hebben we de neiging om snel te oordelen. Een pauze nemen in een verhitte discussie verlicht de spanningen en geeft de partijen de tijd om rationeler na te denken.

Waak er tevens over dat je zelf niet in de emotie gaat. Doe geen olie op het vuur : vermijd het uitlokken van harde reacties van uw tegenpartij, zodat zij zich niet in een hoek gedrukt voelt.

Soms kan de harde opstelling van moeilijke mensen zijn ingegeven door beperkingen of belangen waarvan u zich niet bewust bent. Ondersteunt door een erkend bemiddelaar, kan je op zoek gaan naar de belangen achter de buitensporige eisen van de tegenpartij.

Soms geloven de ‘moeilijke mensen’ zelf dat hard onderhandelen de meest effectieve strategie is. Zij proberen te manipuleren door boosheid, gekwetste gevoelens, of zelfs dreiging met geweld om te krijgen wat ze willen. Dit gedrag kan op korte termijn zeer effectief in het overtuigen van hun tegenstanders om in te stemmen met hun eisen. Evenwel, dit levert zelden duurzame oplossingen op. Er lijkt vrede te zijn gevonden, doch het conflict blijft onderhuids sluimeren. Een ervaren bemiddelaar zal er steeds over waken dat de gekozen oplossingen gedragen worden door beide partijen.

Nee zeggen tegen moeilijke mensen

Omgaan met moeilijke mensen kan een uitdaging zijn. Soms, zelfs bij het gezamenlijk oplossen van problemen, moet u een duidelijk “nee” laten horen. Hoe zeg je nee en behoud je toch de relatie? De kunst hier is een “nee” tussen twee “ja’s” te plaatsen. Ten eerste, zeg ja tegen je eigen belangen en behoeften. Zeg dan nee tegen de specifieke eis of gedrag. Tenslotte, zeg ja als je een voorstel doet.

Bouw een gouden brug. Zodra u uw moeilijke tegenstander aan tafel hebt gebracht, moet u misschien een “gouden brug bouwen”. Weet dat het te allen tijde belangrijk is dat de tegenstander zijn gezicht kan redden en de uitkomst kan ervaren als tenminste een gedeeltelijke overwinning.

De bemiddelaar zal helpen het probleem te her-kaderen en de betrokkenen uitnodigen de zaak vanuit verschillende invalshoeken te bekijken.

Luister actief

Geef voldoende aandacht aan je tegenstander en luister om te leren eerder dan om je antwoord al voor te bereiden.  Als er een gemeenschappelijke noemer is in vrijwel alle succesvolle bemiddelingen, is het om een actieve luisteraar te zijn. Actief luisteren is  niet alleen horen wat de ander zegt, maar ook willen luisteren naar wat er achter de woorden zit. Actief luisteren is iets waar vaak over gesproken wordt, maar wat zelden goed gedaan wordt; het is een subtiele vaardigheid die een constante, bedachtzame inspanning vereist.

Een effectief tegengif voor lastig gedrag is actief luisteren. Actief luisteren betekent niet geduldig wachten tot de tegenpartij klaar is met een tirade of knikken en zeggen: “Ik begrijp het, maar…”. In plaats daarvan houdt actief luisteren in de andere partij proactief onderbreken om te parafraseren wat hij heeft gezegd, vervolgvragen stellen om verwarrende beweringen beter te begrijpen, en de zeer geladen emoties die onder de oppervlakte kunnen sluimeren te erkennen. Als het goed gedaan wordt, kan actief luisteren ook de moeilijkste mensen tot medewerking brengen. Dus om verder te gaan dan de “vecht terug of geef toe”-mentaliteit, is het zaak om de focus te verleggen van standpunten naar belangen.

Een goede luisteraard ontwapent zijn tegenpartij open vragen te stellen, en hem aan te moedigen alles te vertellen wat hem dwars zit. Het is uitermate belangrijk  dat dat hij moet weten dat je hebt gehoord en begrepen wat hij heeft gezegd. Dus vat samen wat je hebt begrepen van wat hij heeft gezegd en herhaal het in zijn eigen woorden. Precies door te herhalen wat de andere heeft gezegd, geef je erkenning. En precies deze erkenning is de ‘sleutel’ tot ontknoping.

Omgaan met moeilijke mensen betekent niet van hen houden of zelfs met hen eens zijn, maar het betekent wel erkennen dat je hun standpunt begrijpt. Pas op voor de algemene neiging om samenwerking gelijk te stellen aan aardig zijn. Er is niets inherent mis met aardig zijn, maar aardig zijn is niet het punt van onderhandelen over wederzijds voordeel. Integendeel, een coöperatieve aanpak is meer een onderhandelingshouding dan een persoonlijkheidsstijl.

Ga naar het balkon

Als iemand moeilijk doet, is je natuurlijke reactie zijn om boos te worden of om toe te geven. Reageer niet. Neem jezelf in plaats daarvan mentaal mee naar een plek waar je objectief op het geschil kunt neerkijken en je reactie kunt plannen. Telkens wanneer u merkt dat er op uw hete knoppen wordt gedrukt, kunt u proberen “naar het balkon te gaan”.

Ontwapen de tegenpartij door naar hun kant te stappen. Een van de krachtigste stappen om te nemen – en een van de moeilijkste – is om te proberen het standpunt van de ander te begrijpen. Stel vragen en toon oprechte nieuwsgierigheid.

Verander het spel: Wijs niet af, maar herformuleer. U hoeft niet mee te spelen met het spel van een moeilijk persoon. In plaats van je vast te bijten in een strijd van wil of vaste posities, overweeg een nieuw kader op de onderhandeling te zetten.

Maak het gemakkelijk om ja te zeggen. Bouw een gouden brug. Zoek naar manieren om je te helpen zijn gezicht te redden en het gevoel te krijgen dat hij zijn zin krijgt, althans in sommige zaken. Objectieve normen gebruiken kan helpen een brug te slaan tussen jullie belangen.

Kies voor bemiddeling

Voor ondersteuning in het onderhandelen en omgaan met moeilijke mensen, kan een erkend bemiddelaar ingeschakeld worden. Neem contact op met Hilde Celeste De Jonge, Erkend Bemiddelaar in familiale, sociale en zakelijke conflicten.

De Ronde Tafel Bemiddeling

hilde@de-ronde-tafel.be of 0478 88 66 09