Spanningen en conflicten in het familiebedrijf zijn onvermijdelijk. Het gaat immers om een amalgaam van individuen (familieleden en niet-familieleden) die vaker verschillende meningen hebben over strategische of tactische kwesties. In feite, als er geen conflict is, geeft dit aan mensen niet diep genoeg nadenken. Of niet proberen te groeien of te verbeteren. Allemaal geen goede tekenen voor een familiebedrijf. Om de situatie effectief aan te pakken is het belangrijk de oorzaken van de spanningen en conflicten in het familiebedrijf te begrijpen. Zodra deze oorzaken gekend zijn, kan het familiebedrijf passende maatregelen nemen om deze op te lossen.

Oorzaken van spanningen en conflicten in het familiebedrijf

De richting voor het bedrijf

Een gebrek aan een gemeenschappelijk gedeelde visie en waarden leidt vaak tot onenigheid tussen familieleden. Als men niet gericht is op een reeks gemeenschappelijke strategische doelen, zullen er zeker spanningen en conflicten in het familiebedrijf ontstaan.

Besluitvorming

Een andere belangrijke bron van conflicten is het gebrek aan duidelijkheid over het besluitvormingsproces en de beslissingsbevoegdheid van de respectieve familieleden. Bovendien ontbreken vaak duidelijke richtlijnen omtrent hoe omgaan met conflicten als die zich voordoen. Met als resultaat dat die niet worden aangepakt. Men schuwt conflicten, duwt ze onder de mat. Tot ze op een dag exploderen…

Rollen en verantwoordelijkheden

Gebrek aan duidelijkheid over de rollen en verantwoordelijkheden van de individuele leden en hun begrip daarvan zijn potentiële bronnen van spanningen en conflicten in het familiebedrijf. Ook rolverschuivingen en slecht omschreven prestatieverwachtingen resulteren vaak in problemen.

Remuneratie

Vergoeding en beloningen behoren tot de meest voorkomende bronnen van conflicten. Als deze als onrechtvaardig of onbillijk worden ervaren, ontstaat een stevige basis voor potentiële conflicten, vooral onder de leden van de volgende generatie.

Eigendom

Familie-eigendom van een bedrijf is een grote verantwoordelijkheid. De feitelijke eigendom en de voorwaarden voor de overdracht ervan aan de volgende generatie moeten duidelijk worden gedocumenteerd. Transparante communicatie aan alle familieleden is eveneens essentieel. Als dit niet is ingevuld, ontstaat er gegarandeerd heibel.

Uitkeringen aan aandeelhouders

Aandeelhouders verwachten een eerlijke en transparante verdeling van dividenden en winst. Is dit niet zo, dat komt er ruzie van.

Persoonlijkheden en familiabanden

Persoonlijkheidsverschillen

Familiebedrijven die er niet in slagen verschillen in de persoonlijkheid van de betrokkenen te erkennen en aan te pakken, zijn vatbaarder voor conflicten. Interpersoonlijke verschillen steken vaak de kop op en werken door in het familiebedrijf.

Familieleden

Familieleden en echtgenoten kunnen verschillende perspectieven en belangen hebben. In sommige gevallen kunnen zij onbewust conflicten veroorzaken. Het is belangrijk hun voorwaarden voor betrokkenheid bij het bedrijf te verduidelijken in het familiecharter.

Verantwoordingsplicht

Familieleden moeten verantwoording afleggen en presteren volgens de verwachtingen. Discipline kan nodig zijn als rancunes uitgroeien tot confrontaties.

Opvolging

Een duidelijke en onderling overeengekomen beslissing over de opvolger is belangrijk om het familiebedrijf te behoeden voor conflicten in de overgangsfase van het leiderschap. Iedereen moet in vertrouwen worden genomen met betrekking tot het overgangsproces en het tijdstip.

Rivaliteit tussen broers en zussen

Het is normaal dat broers en zussen in de kindertijd strijden om de aandacht van hun ouders. Maar als deze rivaliteit ook na het opgroeien en in het bedrijf blijft bestaan, kan dit leiden tot bittere conflicten. Dit kan nefaste gevolgen hebben voor de toekomst van het familiebedrijf.

Regels voor toetreding/uittreding

Duidelijke in- en uitstapregels kunnen conflicten in familiebedrijven verminderen.

Communicatie

Onduidelijke, onregelmatige en gedeeltelijke communicatie leidt tot onbegrip en frustraties. Familiebedrijven moeten fora ontwerpen voor open communicatie waar leden kunnen zeggen wat zij tegen anderen willen zeggen.

Geldkwesties

Erfenis

Onduidelijkheid over het door de oudere generatie opgestelde erfenisplan leidt tot onrust bij de andere leden. Als familieleden geen duidelijk idee hebben van wat hun aandeel in de erfenis zal zijn, zullen er zeker spanningen en conflicten in het familiebedrijf ontstaan.

Financiën

Geldzaken worden vaak een belangrijke bron van conflicten tussen familieleden. Deze verschillen worden nog verergerd wanneer er geen of weinig onderscheid is tussen individuele en zakelijke middelen. Er moet een financieel mechanisme worden ontworpen dat voorziet in de behoeften van alle gezinsleden op een wijze die het bedrijf niet overbelast.

Het is zeer belangrijk om de potentiële bronnen van spanningen en conflicten n het familiebedrijf te identificeren. Zaak is er proactief voor te zorgen dat passende maatregelen worden genomen om conflicten te voorkomen. Als er verschillen zijn, mogen die niet uit de weg worden gegaan. Dit zal de kwestie alleen maar uitstellen en in de toekomst grotere problemen veroorzaken. Tijdig de nodige expertise inbrengen is van groot belang. En als er toch problemen zijn, een neutrale bemiddelaar inbrengen. Die zal alle betrokkenen op meerzijdig partijdige wijze ondersteunen. En het familiebedrijf helpen om conflicten te ontmijnen en escalatie tegen te gaan.

Voor vrijblijvende informatie, neem contact op met Hilde Celeste De Jonge, Erkend Bemiddelaar met jarenlange, pertinente ervaring in het bedrijfsleven.

0478 88 66 09 of hilde@de-ronde-tafel.be